Các đại biểu Quốc hội tỉnh Long An tham gia thảo luận tại Tổ 7

 Về quyền thành lập, gia nhập và hoạt động Công đoàn (Điều 5)

Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên, đề xuất chọn phương án 1 “Người lao động là người công dân nước ngoài làm việc trong các đơn vị sử dụng lao động trên lãnh thổ Việt Nam, làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn đủ 12 tháng trở lên thì có quyền gia nhập công đoàn Việt Nam và hoạt động Công đoàn tại công đoàn cơ sở”. Vì theo đại biểu lý giải, Bộ Luật Lao động sửa đổi bổ sung năm 2019 tại Điều 170 chương XIII đã quy định về quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Bên cạnh đó, Hiệp định Thương mại tự do Thế hệ mới mà năm 2010 Việt Nam đã tham gia, trong đó, có cam kết về lao động, Công đoàn của Hiệp định trong tiêu chuẩn lao động của ILO theo công ước 97, 98 quyền tự do liên kết được đề cập đến trong 2 công ước, quy định về quyền của người lao động cũng như người sử dụng lao động được thành lập, gia nhập tổ chức đại diện cho mình nhằm mục đích tương tác trong quan hệ lao động. Mặt khác, lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam cũng là người lao động làm công ăn lương, vì vậy cũng cần phải được chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng khi bị xâm hại. Đa số lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam đều làm quản lý, kỷ thuật, có vị trí quan trọng và sức ảnh hưởng lớn đến người lao động, khi được vào Công đoàn Việt Nam, sẽ có sự hỗ trợ rất lớn cho Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở.

Về đại diện chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động (Điều 11)

Thời gian qua, cho thấy việc khởi kiện của công đoàn gặp nhiều vướng mắc, nhất là việc ủy quyền khi cơ chế ủy quyền còn phức tạp, cụ thể doanh nghiệp có từ mấy trăm người lao động trở lên bị nợ bảo hiểm xã hội thì rất khó để tất cả người lao động viết giấy ủy quyền cho đại diện tổ chức Công đoàn. Nhưng về phía Tòa án nhân dân thì không nhận đơn khởi kiện tập thể mà bắt buộc phải từng cá nhân người lao động làm đơn và giấy ủy quyền cho đại diện tổ chức công đoàn nhận ủy quyền khởi kiện, dẫn đến giấy tờ thủ tục hành chính rất nhiều và thời gian xét xử kéo dài do phải xử từng vụ của từng cá nhân, tuyên án của từng cá nhân. Thực tế có nhiều doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội, nợ lương và đã đóng cửa ngừng hoạt động nhưng cá nhân người lao động không chịu làm đơn hay ủy quyền cho tổ chức Công đoàn khởi kiện. Điều này sẽ gây nhiều khó khăn cho tổ chức công đoàn trong việc thực hiện chức trách bảo vệ quyền lợi người lao động. Do đó, đại biểu đề nghị cần phải nghiên cứu, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho tổ chức công đoàn thực hiện quyền khởi kiện doanh nghiệp trên tổng số tiền nợ bảo hiểm xã hội của người lao động mà công ty chưa nộp cho bảo hiểm xã hội sau khi có đối chiếu xác nhận của phía bảo hiểm xã hội nơi doanh nghiệp nộp bảo hiểm, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động.

Bà Nguyễn Hoàng Uyên, PGĐ Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh phát biểu góp ý dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) 

Về bảo đảm cho cán bộ công đoàn (Điều 28)

Tại khoản 3, đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “khiếu nại” trước khởi kiện tại toà án để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho cán bộ công đoàn…Vì người lao động khi mà có tranh chấp cũng phải tiến hành yêu cầu hoà giải, khiếu nại đến người sử dụng lao động; cơ quan Nhà nước, trọng tài lao động cũng yêu cầu Công đoàn đại diện hoặc uỷ quyền cho công đoàn đại diện.

Về tài chính công đoàn (Điều 29)

Tại điểm b khoản 1 Điều 29 của dự thảo Luật quy định “cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động”. Đại biểu thống nhất với dự thảo Luật vì điều này phù hợp với Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 và đây cũng là vấn đề có tính lịch sử, thực tiễn pháp luật của nước ta đã quy định. Theo đại biểu, nguồn kinh phí này giữ vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc bảo đảm nguồn tài chính để Công đoàn Việt Nam thực hiện tốt chức năng đại diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho đoàn viên, người lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định tiến bộ; bên cạnh đó, hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc tuyên truyền, vận động người lao động thực hiện tốt tình hình sản xuất kinh doanh góp phần ổn định và phát triển doanh nghiệp; kinh phí công đoàn mang lại lợi ích cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên, nhấn mạnh, cần làm rõ căn cứ xác định đóng kinh phí công đoàn 2% quỹ tiền lương để đảm bảo tính công khai, minh bạch, tạo sự đồng thuận, ủng hộ và cũng cần có quy định cụ thể trường hợp người lao động không tham gia vào tổ chức công đoàn nhưng vẫn bị trừ 2% quỹ tiền lương đóng kinh phí công đoàn hàng tháng.

Bên cạnh đó, tại khoản 2 Điều 29 quy định “Trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh phải tạm dừng sản xuất, kinh doanh dẫn đến không có khả năng đóng kinh phí công đoàn theo điểm b khoản 1 Điều này thì được xem xét miễn, giảm hoặc tạm dừng đóng”. Đại biểu cho rằng, quy định này chưa phù hợp, vì theo báo cáo kinh phí công đoàn chiếm tỷ trọng nhỏ trong chi phí của doanh nghiệp (khoảng 0,2% đối với doanh nghiệp gia công, 0,14% đối với doanh nghiệp khác). Như vậy, nếu doanh nghiệp gặp khó khăn thì việc đóng kinh phí công đoàn cũng không ảnh hưởng lớn, mặt khác, việc đóng kinh phí công đoàn gắn với quỹ tiền lương, nếu doanh nghiệp không có khả năng trả lương cho người lao động do tạm dừng sản xuất kinh doanh thì cũng không phải đóng kinh phí công đoàn; bên cạnh đó, nếu đưa quy định này vào dự thảo Luật thì sẽ là kẽ hở, doanh nghiệp có thể cố tình trốn đóng kinh phí công đoàn như vậy sẽ làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

Đồng thời, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên cũng đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định cơ chế quản lý biên chế phù hợp trong Luật Công đoàn (sửa đổi), tăng quyền chủ động của công đoàn trong việc bố trí đội ngũ cán bộ công đoàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; cần quan tâm bố trí cán bộ Công đoàn cơ sở hoạt động chuyên trách theo qui mô, số lượng đoàn viên công đoàn ở cơ sở trong doanh nghiệp cho phù hợp.

Ông Trần Quốc Quân, PCT Hội Nông dân tỉnh phát biểu tại buổi thảo luận

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nêu một số giải pháp triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035, nhằm đảm bảo tính khả thi

Tại buổi thảo luận, tham gia góp ý về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035, đại biểu Trần Quốc Quân, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Long An, cho rằng, trong các văn kiện quan trọng của Đảng như: Đề cương về văn hoá Việt Nam 1943, Nghị quyết số 03 NQ/TW ngày 16/7/1998 Hội nghị Trung ương 5 khoá VIII, Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Hội nghị Trung ương 9 khóa XI,…luôn xác định mục tiêu phát triển con người phải được đặt vào vị trí trung tâm và là mục tiêu của quá trình phát triển văn hóa. Nền văn hóa mà chúng ta đang xây dựng là nền văn hóa của Nhân dân, vì Nhân dân; Nhân dân vừa là chủ thể sáng tạo, trao truyền, vừa là chủ thể thụ hưởng những giá trị của nền văn hóa ấy. Đồng thời, Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định phát triển văn hóa gắn chặt với xây dựng con người và phát triển bền vững đất nước ta giai đoạn 2021- 2030 “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; Tăng đầu tư cho phát triển sự nghiệp văn hóa ...Xây dựng, phát triển, tạo môi trường và điều kiện xã hội thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc...”. Do đó, đại biểu thống nhất rất cao với báo cáo của Chính phủ và mục tiêu của chiến lược đề ra, đó là dành tối thiểu 2% tổng chi ngân sách hàng năm đầu tư cho phát triển văn hoá với 10 nội dung thành phần của chương trình đề ra.

Bên cạnh đó, đại biểu thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Long An cũng rất quan tâm đến các hệ thống chỉ tiêu của nội dung thứ 2 về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; phát triển hệ thống hạ tầng, cảnh quan, thiết chế văn hóa đồng bộ, hiệu quả. Trong đó, có các chỉ tiêu:  90% các đơn vị hành chính cấp tỉnh có Trung tâm Văn hóa đạt chuẩn. 85% khu kinh tế, khu công nghiệp có Trung tâm Văn hóa đạt chuẩn; 80% các đơn vị hành chính cấp huyện có Trung tâm Văn hóa-Thể thao đạt chuẩn; 100% các đơn vị hành chính cấp xã có Trung tâm Văn hóa-Thể thao, trong đó có 70% đạt chuẩn; 100% các thôn, làng, ấp, bản (và tương đương), khu đô thị mới có Nhà văn hóa - Khu thể thao, trong đó 70% đạt chuẩn. Với các chỉ tiêu này thì hiện nay chương trình mới đặt mục tiêu là đầu tư xây dựng hạ tầng, trang thiết bị đạt chuẩn mà chưa chú trọng đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của các thiết chế này. Trong thực tế hiện nay, các đơn vị trong tâm văn hoá thể thao cấp xã, cấp huyện hoạt động chưa hết công năng như thiết kế và gặp rất nhiều khó khăn khi chuyển sang hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ một phần, mặt khác, vừa qua Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cũng có chỉ đạo thực hiện đề án khai thác có hiệu quả các thiết chế văn hoá liên xã, liên ấp ở những nơi thuận lợi (trong đó có tỉnh Long An). Do đó, đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên chứ và đánh giá thêm, làm rõ những kết quả thực hiện đề án khai thác chung đó để có cơ sở thêm trong xây dựng chương trình tránh tình trạng lãng phí nguồn lực đầu tư.

Đồng thời, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu và đánh giá thêm hiệu quả hoạt động của các cung/nhà thiếu nhi hiện nay. Theo báo cáo thống kê, năm 2017 có 163 Nhà thiếu nhi cấp huyện, năm 2018 có 137 đơn vị, năm 2019 có 106 đơn vị, năm 2020 có 101 đơn vin, năm 2021- 2022 có 98 đơn vị, đến 15/4/2023 nhà thiếu nhi cấp huyện có 98 đơn vị và 9 trung tâm hoạt động thanh thiếu niên. Số lượng Nhà thiếu nhi cấp huyện sụt giảm do sáp nhập vào các đơn vị khác, trong khi đó, Quyết định số 2164/QĐ-TTg ngày 11/11/2013 quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hoá, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020, định hướng 2030 xác định mục tiêu đến năm 2020 có 30% số đơn vị hành chính cấp huyện có Nhà thiếu nhi, đến năm 2030 đạt tỷ lệ 50% số đơn vị hành chính cấp huyện có Nhà thiếu nhi. Như vậy, trong dự thảo chương trình đến 2035 xác định tỷ lệ có 30% đơn vị hành chính cấp huyện Vùng đồng bằng có cung/nhà thiếu nhi là chưa phù hợp với nhu cầu phát triển thực tế trong công tác chăm sóc giáo dục thanh thiếu niên./.